Penta-FTPhPFe(III)OH/Al₂O₃ biomimetik katalizatoru Penta-FTPhPFe(III)OH aktiv kompleksinin dimetilformamiddə məhlulundan Al₂O₃ üzərinə adsorbsiyası ilə sintez edilmişdir. Aktiv kompleksin Al₂O₃ kütləsinə görə qatılığı 0,64 mq/q olmuşdur. Metanın yaşıl oksidləşdirici ̶ hidrogen peroksid ilə metanola birbaşa çevrilməsi reaksiyasında Penta-FTPhPFe(III)/Al₂O₃ biomimetik katalizatorunun aktivliyi t=150–350⁰C və atmosfer təzyiqində tədqiq edilmişdir. Bu şəraitdə metanolun maksimal çıxımı 19.2%, metanın konversiyası isə 28% təşkil etmişdir. Metanın hidrogen peroksid ilə biomimetik monooksidləşməsi reaksiyasının kinetik tədqiqi koherent-sinxron xarakteri və metanın monooksigenatlarına ̶ metanol, formaldehid və dimetil efirinə çevrilməsi mexanizminə əsaslanaraq aparılmışdır. Təklif olunan mexanizm göstərir ki, CH₃OH və CH₂O-nun əmələ gəlməsi aktiv aralıq kompleksin (penta-FTPhPFe(III)OOH/Al₂O₃) əmələ gəlməsi mərhələsindən keçir, dimetil efirin əmələ gəlməsi isə ardıcıl reaksiya yolu ilə katalizatorun turşu-əsasi mərkəzlərinin təsiri altında metanolun dehidratasiyası nəticəsində fermentlərin çoxfunksiyalı təsirinə analoji olaraq baş verir. Metanın hidrogen peroksidlə biomimetik monooksidləşməsi reaksiyasının sürətinin kinetik modeli reaksiya sistemində kimyəvi qoşulmanı xarakterizə edən determinant tənliyi ilə stasionar qatılıqlar metodu ilə alınan tənliklərin birgə həlli vasitəsilə əldə edilir. Elementar reaksiyaların sürət sabitləri, biomimetik liqandın aralıq dəmir kompleksinin əmələ gəlməsinin kinetik və termodinamik parametrləri hesablanmışdır. Bu sürət sabitlərindən istifadə edərək, metanın monooksigenatlara sərfi sürətinin nəzəri qiymətləri hesablanmışdır, alınan nəticələr eksperimental göstəriciləri adekvat təsvir edir.

doi.org/10.32737/0005-2531-2025-3-54-62