Bu tədqiqatın məqsədi tekstil sənayesindən ayrılan tullantı sularından sintetik boyaların çıxarılması üçün effektiv, ucuz adsorbent seçməkdir. Əvvəlcədən emal tələb etməyən kalsium və maqneziumun yüksək duzlu sulu məhlullarından əmələ gələn ion dəyişdirici qatranların, həmçinin Fe, Zn, Co, Cd, Mn kimi qarışıqların izləri olan maqnezit minerallarının regenerasiyası zamanı əldə edilmiş tullantı məhsullarından istifadə etdik. Çirkab sularda sintetik üzvi boyaların spektrofotometrik xüsusiyyətləri tədqiq edilmişdir. Tədqiqatlar göstərmişdir ki, adsorbsiya prosesində sintetik üzvi boyalar 15 dəqiqədən az müddətdə 95–99% adsorbsiya olunur. Sintetik üzvi boyalar aktiv uzanma qabiliyyətinə malik olduğundan, adsorbent hissəciklər dispers kolloid formada təmizlənmiş suda çökmür, lakin hissəciklərin flotasiyası baş verir. Bu prosesin qarşısını almaq üçün lazımi miqdarda mənfi yüklü püskürtülmüş aktivləşdirilmiş bentonitdən istifadə edilmişdir, çünki bentonit dispers adsorbent hissəciklərin sürətli laxtalanmasına səbəb olur və həmçinin boyaları adsorbsiya edir. Təcrübələr göstərmişdir ki, sintetik üzvi boyalarla çirklənmiş 1 litr suyu təmizləmək üçün ion dəyişdirici qatranların regenerasiyası zamanı alınan 10–15 ml duzlu su və ya 1.5 q maqnezit və ya 1.3 q dolomitdən istifadə etmək kifayətdir. Hazırlanmış adsorbent bioloji oksigen tələbatını və kimyəvi oksigen tələbatını azaltmaqla çirkləndiriciləri aradan qaldırır. Bu azalmalar ~ 95% səviyyəsindədir. Adsorbent sənaye tullantılarından və yerli bentonitdən alınan qarışıq olduğundan, təklif etdiyimiz adsorbsiya təmizlənməsi metodu səmərəli və ucuzdur

doi.org/10.32737/0005-2531-2022-3-70-74