Sitrus bitkiləri bir çox bitkilər kimi,  geniş yayılması və kimyəvi tərkibinin müxtəlifliyi səbəbindən uzun müddət tədqiqatçıları cəlb etmişdir. Digər tərəfdən, onların səmərəliliyini artırmaq üçün ekstraksiya üsullarını ardıcıl olaraq öyrənmək və inkişaf etdirmək çox vacibdir. Altı sitrus növünün qabıqlarından bir neçə ekstraksiya üsulları (su ilə) bəzi bio-birləşmələrin (fenollar, karbohidratlar, zülallar və piqmentlər) ümumi məhsuldarlığını və konsentrasiyalarını, həmçinin antioksidant fəaliyyətini müqayisə etməklə tədqiq edilmişdir. Ekstraksiya üsulları təsir mexanizmlərinin fərqliliyinə görə öz nəticələrinə görə əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənirdi. Reflüks üsulu ilə ekstraksiya ən yüksək məhsuldarlığı verdi, lakin ümumi fenol tərkibinə görə ən effektiv üsul deyildi. Maserasiya üsulu fenolun ümumi tərkibinə, ultrasəs üsulu karbohidrat tərkibinəgörə daha yaxşı olmuşdur. Ümumiyyətlə, sitrus meyvələrində yüksək miqdarda fenol və karbohidrat, aşağı zülal və yaxşı polyar piqmentlər var. TLC profilinə gəlincə, köməkçi ekstraksiya üsullarından istifadə edildikdə metabolitlərdə (ləkələrin sayı) artım müşahidə olunur, ona görə də köməkçi üsullarla ekstraksiya məhsuldarlığını kəmiyyət və keyfiyyət baxımından artırır. Su fenolların və karbohidratların çıxarılması üçün uyğun həlledicidir. Sitrus meyvələrinin qabıqlarının kənd təsərrüfatı tullantıları kimi istifadə edilməsinin bir çox bioloji, ekoloji, sənaye və bir çox iqtisadi faydaları var.

doi.org/10.32737/0005-2531-2024-3-102-113