ISSN 0005-2531 (Print) ISSN 2522-1841 (Online)
HİDROKSİBENZOYL TURŞULARI ƏSASINDA Cu++ METAL KOMPLEKSİNİN KVANT-KİMYƏVİ VƏ AQROKİMYƏVİ TƏDQİQATLARI
A.X.Ruzmetov, A.B.İbragimov, A.S.Normamatov, Q.P.Rəximova, C.M.Aşurov, A.Q.Yeşimbetov

 

Molekulların kristal düzülüşü molekullararası qarşılıqlı təsirlər nəticəsində hansı supramolekulyar strukturların (2 və ya 3 ölçülü çərçivə) əmələ gəldiyini müəyyən etmək üçün lazımdır, əlavə olaraq, kristalın fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərindən, məsələn, ərimə nöqtəsindən, həll olunma qabiliyyətindən, sabitlik, aktivlik və s. asılıdır. Onlardan biri Hirşfeld səthi adlanan elektron yük sıxlığı bərabər olan səthin hesablanmasına əsaslanır. Bizim vəziyyətimizdə əsas töhfəni metal kompleksinin qarışıq liqandla [Cu(PHBA)2(MEA)2] molekullararası qarşılıqlı təsirləri etmişdir. Hirşfeld səthinin təhlili və kvant kimyəvi DFT hesablamaları göstərdi ki, onlar güclü H‧‧‧O/O‧‧‧H əlaqələrinə uyğun gəlir. DFT hesablamalarından istifadə etməklə hesablanmışdır ki, kompleks əmələ gəldikdə, [Cu(PHBA)2(MEA)2] birləşməsinin Cu2+ ionunda tək d orbitalına (d9) görə tək elektron MO (ikili vəziyyət) yaranır. Molekulyar docking tədqiqatları apararkən, tədqiq edilmiş kompleks birləşmə [Cu(PHBA)2](MEA)2] nəzarət kimi qəbul edilən auksinlərdən daha yüksək bağlanma enerjisi göstərdi. Ən yüksək effektivlik göstərən [Cu(PHBA)2](MEA)2] birləşməsi ən yüksək effektiv təbii auksininkindən 6% yüksək nəticə verdi. Kəmiyyət kimyəvi hesablamalarının nəticələri maş bitkisində aparılan aqrokimyəvi tədqiqatlarla təsdiq edilmişdir.

doi.org/10.32737/0005-2531-2024-4-67-75

Açar sözlər : Hirşfeld səthi, DFT, molekullararası qarşılıqlı təsir, həlledici sistem, molekulyar dok, fenomenoloji müşahidələ
Məqaləyə baxın
QEYDİYYAT
JURNALIN SONUNCU SAYI
№1 2025
MÜNDƏRİCAT
- RADİKALLI METAL KOMPLEKSLƏRİN REAKSİYA QABİLİYYƏTİƏ.Ə.Məcidov, R.H.Ismayılov, P.A.Fətullayeva, D.B.Tağıyev
- POLİMER EMALI ÜÇÜN BİR-PAKET STABİLİZATORLARININ İSTİFADƏSİNİN TEXNİKİ, ELMİ VƏ PRAKTİK ÜSTÜNLÜKLƏRİ PERSPEKTİVLƏRİB.Conson, K.Kek-Antuan, N.S.Allen, M. Edge, S.Hüseyn, E.B.ZeynalovDavamı