Badam çoxfunksiyalı klinik, qida və əczaçılıq dəyəri üçün təkrar emal edilə bilən meyvə mənşəli bioaktiv birləşmələrin ucuz və zəngin mənbəyidir. Pentasiklik triterpenoidlər-ursolik turşusu (UA), oleanol turşusu (OA) və betulin turşusu (BA) - badam qabığında xüsusilə zəngindir və özünəməxsus və güclü farmakoloji aktivliyi sayəsində çox diqqət çəkmişdir. Bu tədqiqatın məqsədi üç əsas triterpen turşusu – badam qabığından ursolik, oleanol və betulin turşuları əldə etmək üçün sürətli, effektiv və spesifik HPLC analitik proseduru ilə birlikdə ultrasəs istifadə edərək kənd təsərrüfatı tullantıları və nəticədə çıxarılan məhsulda və badam qabığında kəmiyyət olaraq təyin edilməsi kimi.alternativ, selektiv, təkrarlana bilən, ucuz, etibarlı və yüksək gəlirli ekstraksiya metodunu inkişaf etdirmək idi. Ultrasəs istifadə edərək üç mərhələli ardıcıl ekstraksiya 40 kHz ultrasəs tezliyində aparıldı. Addım ekstraksiyasından sonra yüksək məhsuldarlığı 0,2-0,3% olan qurudulmuş toz çıxarılmış məhsul əldə edildi. HPLC analizi - C18 4.6 x 250 mm, 5 mikron sütunu istifadə edərək, mobil fazanın izokratik elüsyonu və 205 nm-də aşkar edilərək, çıxarılan məhsul və tullantılarda hər bir analitin miqdarını təyin etmək üçün aparılmışdır.Təklif olunan metod aşağıdakı xüsusiyyətlərə uyğun olaraq sınaqdan keçirildi: sistem uyğunluğu testi, spesifiklik, dəqiqlik, xətti-diapazon, həssaslıq, kəmiyyət və aşkarlama hədləri, dəqiqlik və etibarlılıq. Kombinə edilmiş metodun ortalama çıxarılması nisbəti >93% - dir. Ursolik turşusu, oleanol turşusu və betulin turşusunun orta tərkibi müvafiq olaraq 0,891 mq, 0,697 mq və 1,014 mq, 1 q badam qabığına bərabərdir. Qurudulmuş çıxarılan məhsulun təmizliyi ən azı 92% - dir.

doi.org/10.32737/0005-2531-2025-1-59-74