ISSN 0005-2531 (Print) ISSN 2522-1841 (Online)
Pb2Ga2S5–YbGa2S4 SİSTEMİNDƏ FAZA TARAZLIĞI VƏ BƏRK MƏHLUL ƏRİNTİLƏRİNİN RENTGENOQRAFİK VƏ ELEKTROFİZİKİ XASSƏLƏRİNİN TƏDQİQİ
R.M.Ağayeva, C.A.Ahmedova, A.A.Həsənov, K.N.Babanlı, G.Z.İskəndərova, G.Ə.Qafarova

 

Pb2Ga2S5 və YbGa2S4 birləşmələri arasında kimyəvi qarşılıqlı təsirin təbiəti fiziki-kimyəvi analiz metodları: diferensial-termiki (DTA), rentgenfaza (RFA), mikroquruluş (MQA) analizləri və həmçinin mikrobərkliyin və sıxlığın təyini metodları vasitəsilə  tədqiq edilmiş və  Pb2Ga2S5-YbGa2S4 sisteminin T-x faza diaqramı qurulmuşdur. Müəyyən edilmişdir ki, Pb2Ga2S5-YbGa2S4 sistemi PbS-Ga2S3-YbS kvaziüçlü sisteminin kvazibinar kəsiyi olub, evtektik tiplidir. Pb2Ga2S5 və YbGa2S4 birləşmələri arasında əmələ gələn evtektikanın tərkibi 30 mol % YbGa2S4, temperaturu 625oC-dir. Pb2Ga2S5-YbGa2S4 sistemində otaq temperaturunda hər iki birləşmələr əsasında  geniş sahədə bərk məhlul sahəsi aşkar edilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, sistemdə otaq temperaturunda  Pb2Ga2S5 birləşməsi əsasında 12 mol % YbGa2S4 həll olur, YbGa2S4  birləşməsi əsasında isə 18 mol %  Pb2Ga2S5 həllolma mövcuddur. (YbGa2S4)1-x (Pb2Ga2S5)x (x=0.03; 0.05; 0.10) bərk məhlul ərintilərinin rentgenoqrafik analizi aparılmış və onların qəfəs parametrləri hesablanmışdır.  Sistemdə əmələ gələn (YbGa2S4)1-x (Pb2Ga2S5)x (x=0.01; 0.03; 0.05; 0.07) bərk məhlul ərintilərinin elektrik keçiriciliyinin və termoelektrik hərəkət qüvvəsinin temperatur asılılığı öyrənilmişdir. Bərk məhlul ərintiləri yüksək müqavimətli yarımkeçirici materiallardır.

doi.org/10.32737/0005-2531-2025-3-81-89

Açar sözlər : faza, bərk məhlul, kvazibinar, evtektika, sıxlıq
Məqaləyə baxın
QEYDİYYAT
JURNALIN SONUNCU SAYI
№3 2025
MÜNDƏRİCAT
- ELM VƏ TƏHSİL NAZİRLİYİNİN KATALİZ VƏ QEYRİ-ÜZVİ KİMYA İNSTݬTU-TUNUN 90 YAŞI TAMAM OLURDilqəm Tağıyev
- KOBALT HOPDURULMUŞ DƏMİR TƏRKİBLİ ÇOXDİVARLI KARBON NANOBORULARIN İŞTİRAKINDA DİZELDƏN AYRILMIŞ PARAFİN-NAFTEN FRAKSİASININ AEROB OKSİDLƏŞMƏSİE.B.Zeynalov, Y.M.Nağıyev, A.B.Hüseynov, A M.H.bbasov, M.İ.Nadiri, N.Ə.Mustafayeva, N.N.Məlikova, D.B.TağıyevDavamı