Kobalt və ya nikel ilə modifikasiya olunmuş mordenit seoliti (modulu 17) və sulfatlaşdırılmış sirkonium dioksid əsasında kompozisiya tərkibli katalizatorlar sintez edilmişdir. Bu katalizatorların iştirakı ilə qaz benzinin aşağı temperatur (160–200⁰C) və adi atmosfer təzyiqində izomerləşdirici çevrilməsi öyrənilmişdir. Katalizatorun komponentlərinin hər birinin bu prosesdə rolu tədqiq edilmişdir. Məlum olmuşdur ki, seolitə əlavə olunan metal  (kobalt və ya nikel) katalitik sistemin stabilliyini artırır, sirkonium dioksid prosesin temperaturunu aşağı salır, sulfat anionları isə izomerləşmənin daha sürətli getməsini təmin edir. Lakin bu komponentlər ayrı-ayrılıqda öyrənilən prosesdə, demək olar ki, aktiv deyildirlər və onlar prosesi birlikdə aparırlar. Sintez edilmiş katalitik sistemdə qaz benzininin aşağı və yuxarı molekul kütləli komponentlərinin orta molekul kütləli və əsasən izo-C₅-C₆ alkanlarına çevrildiyi müəyyən edilmişdir. Məlum olmuşdur ki, katalitik sistemin stabilliyi onun tərkibinə əlavə olunan metalın təbiətindən və katalizatorun hydrogen mühitində əvvəlcədən işlənilmə temperaturundan asılıdır. Müəyyən edilmişdir ki, sintez edilmiş katalitik sistemlər qaz benzinini ekoloji təmiz, yüksək oktanlı benzin komponentlərinə çevirmək qabiliyyətinə malikdir.

doi.org/10.32737/0005-2531-2025-4-52-60