ISSN 0005-2531 (Print) ISSN 2522-1841 (Online)
AsS-ErS SİSTEMİNDƏ FAZA TARAZLIĞI VƏ ŞÜŞƏƏMƏLƏGƏLMƏ
T.M.İlyaslı, D.T.Həsənova, İ.İ.Əliyev

AsS və ErS birləşmələri arasında faza tarazlığı və şüşəəmələgəlmə fiziki-kimyəvi analiz metodları: diferensial-termiki (DTA), rentgenfaza (RFA), mikroquruluş (MQA), həmçinin mikrobərkliyin və sıxlığın ölçqlməsi ilə tədqiq edilmişdir və  AsS-ErS sisteminin T-x faza diaqramı qurulmuşdur. Müəyyən edilmişdir ki, sistemin faza diaqramı kvazibinar olub, evtektik tiplidir. Sistemin hal diaqramı ErAsS2 kimyəvi birləşməsinin əmələ gəlməsi ilə xarakterizə olunur. ErAsS2 birləşməsi 7500C-də M + ErS↔ ErAsS2 peritektik reaksiya nəticəsində əmələ gəlir,  tetraqonal sinqoniyada kristallaşır, qəfəs parametrləri: а=13.62; с=18.93 Ǻ; ρpik.= 5,17 g/sm3, ρrent.= 5.21 g/sm3. AsS və ErS birləşmələri arasında əmələ gələn evtektikanın tərkibi 10 mol %  ErS, temperaturu 2800C. Normal soyutma şəraitində AsS birləşməsi əsasında şüşəəmələgəlmə sahəsi 10 mol % ErS-ə çatır. Şüşə sahəsində olan ərintilər üçün müəyyən fiziki-kimyəvi xassələr tədqiq edilmişdir. AsS əsasında həllolma 1.5 mol % ErS və ErS əsasında isə həllolma praktiki olaraq müəyyən edilməmişdir

doi.org/10.32737/0005-2531-2022-2-87-92

Açar sözlər : faza, şüşəəmələgəlmə, mikrobərklik, likvidus, sinqoniya
Məqaləyə baxın